Emotionele overprikkeling is een van de hyperprikkelbaarheden (overexcitabilities) uit de theorie van Dabrowski. Dit is vaak het eerste ‘ongewone’ dat ouders opvalt bij hun hoogbegaafde sneldenkende kinderen. De intensiteit van hun gevoelens komt tot uiting in hun compassie, empathie, gevoeligheid en aan de andere kant ook soms woede en verontwaardiging.

emotionele_hyperprikkelbaarheid_verexcitability_hoogbegaafd
Het lijkt wel of deze kinderen extra emotionele voelsprieten hebben die openstaan voor gevoelens en reageren op emoties. In deze animatie kun je een aantal situaties herkennen die kunnen duiden op deze emotionele voelsprieten. Sociaal emotionele ontwikkeling bij hoogbegaafden
Kinderen met emotionele overprikkeling of hyperprikkelbaarheid kunnen zelfs na hun derde jaar nog regelmatig emotionele buien en woedeaanvallen hebben. Bijvoorbeeld wanneer ze een spelletje verliezen of omdat ze buitengesloten worden, de beste willen zijn of omdat ze hun zin niet krijgen. Door hun extreme emoties vragen volwassenen zich wel eens af of er iets mis is met hun kinderen.
Misvattingen
Emotionele hyperprikkelbaarheid is helaas een van de minst opgevangen signalen van kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong of hoogbegaafdheid.
Vaak worden deze emoties namelijk gezien als slecht aangepast gedrag en een obstakel dat het leven in de weg staat.
Voor Dabrowski was de emotionele hyperprikkelbaarheid het belangrijkste deel voor ontwikkeling. Emoties houden mensen met zichzelf en hun behoeften in contact. Daarnaast verbindt het hen met de rest van de wereld.
Vormen van expressies
De complexiteit van deze emoties zorgt regelmatig voor een enorme tegenstrijdigheid op hetzelfde ogenblik. Zij kunnen zich bijvoorbeeld door opwinding aangetrokken voelen tot een project, maar de angst om afgestoten te worden zorgt voor een dilemma om daarom juist wel of niet deel te nemen aan dat project. Soms hindert de emotionele hyperprikkelbaarheid kinderen, ze voelen zoveel dat ze verlamd kunnen raken uit angst dat ze iets fout doen of een negatieve reactie van iemand krijgen.
De onderlinge relaties tussen personen zijn extreem belangrijk voor deze kinderen. De verwantschappen hoeven niet met hun leeftijdsgenoten te zijn. Misschien heeft het kind wel een band met jongere kinderen of een tante. In Dabrowski’s theorie staat emotioneel niveau voor innerlijke groei in plaats van de leeftijdsgebonden groei die tijdens een mensenleven plaatsvindt. Zodoende verschillen gedragingen en uitingen van emoties in relatie tot het ontwikkelingsniveau.
Een versterkt bewustzijn van de emoties van anderen.
Soms lijkt het alsof ze deze opslurpen en daarop te reageren. Zeer prikkelbare kinderen voelen zich vaak gedwongen om naar hun empathie, zorgen om anderen en hun omgeving te handelen.
Somatische expressies kunnen ook ontstaan wanneer kinderen het lastig vinden om de juiste woorden te vinden en daarmee hun gevoelens te beschrijven. Onbewust worden deze gevoelens dan geuit in fysieke symptomen. Zij kunnen bijna onmerkbare lichaamstaal van andere lezen en daaruit af lezen of het strookt met wat zij zeggen. Dit kan leiden tot stressvolle verwarring over hoe zij moeten reageren.
Tools
Volwassenen moeten een veilige haven zijn. Luister naar hoogbegaafden met je gehele lichaam en geest. Alsof op dat moment niets anders zo belangrijk is als de gedachten en gevoelens van het kind. Dit versterkt hun zelfbeeld en zelfrespect, omdat ze voelen dat ze er toe doen. Goed luisteren kan een redding zijn in een wereld waarin anderen hen niet begrijpen of serieus nemen. Waardoor zij aan zichzelf gaan twijfelen en zich misschien gaan aanpassen aan verwachtingen. (bekijk hier de braincookies animatie over aanpassen) Ze hebben volwassenen nodig die hen  waardevol laten zijn, hen moed, begrip en vertrouwen helpen op te bouwen. Zodat ze een sterk zelfbeeld krijgen en daarom hun potentie tot bloei kunnen laten komen.
Wil jij ook jouw kind begeleiden bij zijn of haar emoties?
ONLINE TRAINING
Wil jij ook vaardigheden leren om de emoties van jouw kind beter de baas te zijn? Dan is de online training 'samen de emoties van jouw kind de baas' iets voor jou. Je krijgt het leuke werkboek thuisgestuurd zodat je alle vaardigheden, reflecties en tips meteen toe kan passen in jouw gezin. Meld je hier aan :)
Meer brainsnacks:
- Signalen van emotionele begaafdheid
- Emotionele ontwikkeling bij hoogbegaafden
- De vijf overexcitabilities van gevoeligheid